Czas trzeźwienia po alkoholu to niemal stałe tempo pracy wątroby – przeciętnie ok. 0,10–0,20‰ na godzinę (często przyjmuje się 0,15‰/h). Nie przyspieszysz tego kawą, prysznicem ani spacerem. Tabela trzeźwienia daje jedynie orientacyjne wyniki zależne od płci, masy, posiłków i zdrowia.
- Tempo eliminacji: statystycznie ~0,15‰/h (ok. 7–12 g czystego alkoholu/h).
- „Triki” nie działają: kawa/prysznic/spacer poprawiają nastrój, ale nie obniżają promili.
- Tabela trzeźwienia: przybliżenie, nie podstawa decyzji o prowadzeniu.
- Prawo w Polsce: <0,2‰ – dozwolone; 0,2–0,5‰ – wykroczenie; >0,5‰ – przestępstwo.
- Bezpieczeństwo: planuj powrót, zostaw duży zapas czasu, weryfikuj alkomatem.
Dlaczego „czuję się dobrze” ≠ „jestem trzeźwy”
Objawy upojenia mogą ustąpić wcześniej niż alkohol zniknie z krwi. Czas reakcji, koordynacja i ocena ryzyka wracają wolniej niż subiektywne samopoczucie. Trzeźwość jest mierzalna, a nie „na wyczucie”.
Jak organizm metabolizuje alkohol
- Wchłanianie: szybko (częściowo żołądek, głównie jelito cienkie); gazowane napoje mogą przyspieszać pik.
- Dystrybucja: alkohol rozchodzi się po tkankach bogatych w wodę (także mózg).
- Rozkład w wątrobie: Etanol → aldehyd octowy (ADH) → kwas octowy (ALDH); to „wąskie gardło” procesu.
- Eliminacja stała w czasie: średnio ~0,15‰/h; resztki (2–10%) wydychasz/wydalasz.
Czynniki, które zmieniają czas trzeźwienia
Biologia i styl życia
- Płeć: kobiety zwykle mają wyższy pik BAC i wolniejsze tempo eliminacji.
- Masa i budowa: więcej mięśni = więcej wody = niższy BAC po tej samej porcji.
- Wiek: wolniej u bardzo młodych i u seniorów.
- Posiłki: spowalniają wchłanianie (niższy pik), ale nie przyspieszają spalania.
Zdrowie, genetyka, leki
- Wątroba: jej kondycja decyduje o „szybkości” spalania.
- Geny ADH/ALDH: indywidualne różnice w tempie rozkładu.
- Leki: możliwe interakcje – mogą spowalniać eliminację.
Jak szacować – wzór Widmarka i praktyka
Widmark daje teoretyczny szczyt BAC na podstawie ilości czystego alkoholu, masy ciała i współczynnika dystrybucji (ok. 0,7 mężczyźni; 0,6 kobiety). Następnie odejmujemy stały spadek (np. 0,15‰/h) od momentu zakończenia picia. To przybliżenie edukacyjne – nie decyzja drogowa.
Przeliczniki: promile (‰) ↔ mg/l
- Krew: wynik w ‰ (g/l).
- Alkomat: wynik w mg/l (wydychane powietrze).
- Przybliżenie: ‰ ≈ mg/l × 2,1 (i odwrotnie: mg/l ≈ ‰ ÷ 2,1).
Tabela trzeźwienia – orientacyjne czasy do 0,0‰
Wartości uśrednione, liczone od zakończenia picia. Rzeczywisty wynik może się różnić.
| Porcja alkoholu | Kobieta | Mężczyzna |
|---|---|---|
| 1 × Piwo 500 ml (5%) | ~3–4 h | ~2,5–3 h |
| 3 × Piwo 500 ml (5%) | ~10–12 h | ~8–9 h |
| 1 × Lampka wina 200 ml (12%) | ~3,5–4,5 h | ~3–4 h |
| 1 × Butelka wina 750 ml (12%) | ~13–15 h | ~10–12 h |
| 1 × Kieliszek wódki 50 ml (40%) | ~3–3,5 h | ~2,5–3 h |
| 4 × Kieliszki wódki 50 ml (40%) | ~12–14 h | ~9–10 h |
Scenariusze – próg 0,2‰ (PL) i pełna trzeźwość
Szacunki liczone od zakończenia picia. To przybliżenia – nie podstawy do prowadzenia pojazdu.
| Szac. szczyt BAC | Do 0,2‰ | Do 0,0‰ | |
|---|---|---|---|
| Kobieta 60 kg: 2 × piwo (1000 ml) w 2 h | ~1,1‰ | ~7 h | ~8,5 h |
| Kobieta 60 kg: 375 ml wina w 2 h | ~1,0‰ | ~6,5 h | ~8 h |
| Mężczyzna 85 kg: 3 × piwo (1500 ml) w 3 h | ~1,0‰ | ~5,5 h | ~7 h |
| Mężczyzna 85 kg: 500 ml wódki w 4 h | ~2,2‰ | ~13,5 h | ~15 h |
Prawo w Polsce – progi i konsekwencje
| Stan | Stężenie (‰) | Wydychane | Kwl | |
|---|---|---|---|---|
| Dozwolony | <0,2‰ | <0,1 | Brak | – |
| Po użyciu alkoholu | 0,2–0,5‰ | 0,1–0,25 | Wykroczenie | Grzywna, możliwy areszt, zakaz 6–36 mies. |
| Nietrzeźwość | >0,5‰ | >0,25 | Przestępstwo | Wysoka grzywna, ograniczenie/pozbawienie wolności, zakaz min. 3 lata, możliwa konfiskata od 1,5‰ |
Limity w Europie – estetyczna tabela
Wartości uogólnione. W wielu krajach młodzi lub zawodowi kierowcy mają niższe limity.
| Kraj | Limit (‰) | Limit młodzi/(‰) |
|---|---|---|
| Polska | 0,2 | 0,2 |
| Niemcy | 0,5 | 0,0 |
| Czechy | 0,0 | 0,0 |
| Słowacja | 0,0 | 0,0 |
| Węgry | 0,0 | 0,0 |
| Francja | 0,5 | 0,2 |
| Włochy | 0,5 | 0,0 |
| Hiszpania | 0,5 | 0,3 |
| Wielka Brytania (Anglia, Walia) | 0,8 | 0,8 |
| Szwecja | 0,2 | 0,2 |
| Norwegia | 0,2 | 0,2 |
Mity i fakty – co (nie) przyspiesza trzeźwienie
- Kawa/energetyki: maskują senność, nie obniżają promili.
- Zimny prysznic/spacer: orzeźwiają, ale nie wpływają na metabolizm alkoholu.
- Tłusty posiłek po piciu: spóźniony – nie skróci czasu trzeźwienia.
- Intensywny trening: wpływ marginalny, ryzyko kontuzji/odwodnienia realne.
- Fakt: jedynym „lekarstwem” jest czas.
Rekomendacje praktyczne
- Planuj transport przed pierwszym łykiem (kierowca, taxi, komunikacja).
- Zostaw szeroki zapas czasu – rano wciąż możesz mieć >0,2‰.
- Weryfikuj stan skalibrowanym alkomatem.
- Jedz i nawadniaj się przed/w trakcie – obniżysz pik, ale nie skrócisz czasu.
- Gdy bierzesz leki lub masz problemy z wątrobą – bądź szczególnie ostrożny/a.
Kalkulator trzeźwienia
Kalkulator – Czas trzeźwienia po alkoholu (szacunek)
Model Widmarka + stały spadek. Wpisz swoje dane, dodaj wypite porcje i podaj czas od zakończenia picia. Wyniki aktualizują się na bieżąco.
Dane osoby
Dodane napoje
Wyniki (orientacyjne)
Wyniki są wyłącznie poglądowe. Model: Widmark (r=0,70 mężczyzna / 0,60 kobieta), gęstość etanolu 0,789 g/ml, spadek zgodnie z suwakiem. Rzeczywisty wynik zależy m.in. od zdrowia, leków, posiłków i genetyki. Nie używaj kalkulatora do decyzji o prowadzeniu pojazdu.
Uwaga prawna: Informacje i tabele mają charakter edukacyjny. Nie używaj ich do podejmowania decyzji o prowadzeniu pojazdu. Pewność zapewnia tylko skalibrowany alkomat.
FAQ – najczęstsze pytania
Czy da się szybciej wytrzeźwieć?
Nie. Wątroba pracuje w niemal stałym tempie. „Domowe metody” nie skracają czasu trzeźwienia.
Po ilu godzinach od 1 piwa mogę jechać?
Orientacyjnie 2,5–4 h (zależnie od organizmu). Pewność daje jedynie pomiar alkomatem.
Czy sen przyspiesza?
Nie, ale jest najbezpieczniejszy – czas i tak mija, a organizm metabolizuje alkohol.
Czy jedzenie „wchłania” alkohol?
Nie. Posiłek przed/w trakcie spowalnia wchłanianie, lecz nie skraca eliminacji.
Dlaczego dwie osoby po tej samej ilości mają inne wyniki?
Różnice płci, masy, składu ciała, enzymów, zdrowia, leków i posiłków.
